عسل و دیابت
پاسخ تخصصی در این مورد رو بایستی از یک پزشک متخصص که در مورد عسل کار تخصصی کرده است جویا شد. بنده نظر شخصی خودم رو که در طی تجربه و مطالعاتی که انجام دادم عنوان می کنم .
✅ برای این که بدونیم آیا عسل برای دیابت مفید است و یا اصلا در افزایش و یا حتی کاهش قند خون موثر است بایستی به شاخص گلیسیمی عسل ها توجه کنیم. این شاخص که تحت عنوان اندیس گلیسیمی GI شناخته میشود برای بسیاری از مواد از جمله کربوهیدارت و ... مشخص شده است و در سایر کشورها با استناد به این شاخص میزان مناسب بودن یک ماده رو برای بیماران دیابتی نظر می دهند. این شاخص و این دیدگاه نو باعث شده است که دیدگاه کارشناسان به عسل و در کل سایر کربوهیدرات ها کلا متفاوت بشود و عسل رو به با این که یک ماده شدیدا انرژی زاست و پایه قندی داره اما مفید برای دیابت بدونند که البته این که چه عسلی باشد جای بحث است که در ادامه بهش میپردازیم. ایندکس گلیسیمی عددی بین صفر تا صد (و گاها بیشتر) در نظر گرفته شده است که این عدد برای استویا صفر است و برای گلوکوز صد در نظر گرفته شده است. این نشان می دهد که گیاه استویا هیچ تاثیری در افزایش قند خون و بیماری دیابت ندارد و بالعکس گلوکوز به سرعت باعث افزایش قند خون می شود
✅ اندیس گلیسمی به ما می گوید به طور مثال پس از صرف مقدار مشخصی از ماده غذایی خاص , قندخون به چه میزان افزایش نشان خواهد داشت . معمولا غذاها در سه دسته طبقه بندی می شوند غذاهای با اندیس گلیسمی پایین, متوسط و بالا . همواره به دیابتی ها توصیه می شود انتخاب هایی در محدوده اندیس گلیسمی 70کمتر از داشته باشند.
✅ در افرادی که بیشتر از غذاهای با اندیس گلیسمی پایین استفاده می کنند سرعت افزایش قند خون کندتر است بعلاوه جذب روده ای کربوهیدرات هضم شده نیز کند شده واز ترشح انسولین می کاهد و به این ترتیب کلسترول و تری گلیسیرید کمتری نیزساخته می شود. در نتیجه به بهبود پروفایل لیپیدی و نیز کاهش وزن کمک می کند.
حال در مورد شاخص گلیسیمی عسل ها نیز تحقیق های بسیار زیادی در کشورهای پیشرفته صورت گرفته است و ایندکس گلیسیمی عسل ها عددی بین 35 تا حدودا 70 مشخص شده است. و این نشان می دهد که عسل های با منشا گل متفاوت می توانند شاخص گلیسیمی متفاوت داشته باشند و بالطبع به طور متفاوتی قند خون رو افزایش می دهند. تحقیقات مشخص کرده است که عسل های خام و حرارت ندیده شاخص گلیسیمی پایین تری نسبت به عسل های حرارت دیده دارند علاوه بر این عسل های که میزان گلوکز کمتر و فروکتوز بالاتری دارند شاخص گلیسیمی پایین تری دارند به صورت تخمینی میشود گفت که عسل هایی که دیر رس تر هستند شاخص گلیسیمی پایین تری دارند. مثلا عسل های اقاقیا میزان فروکتوز بالاتر و شاخص گلیسیمی پایین تری دارند و این عسل ها قند خون رو کمتر افزایش می دهند. در مورد عسل های طبیعی ساکارز نقش کمی در تعیین شاخص گلیسیمی به نسبت قندهای فروکتوز و گلوکوز دارد . معمولا ساکارز در عسل های طبیعی زیر 5 درصد است اما قندهای فروکتوز و گلوکوز حدود 70 درصد عسل را شامل می شوند . در نتیجه برای این که تشخیص بدهیم که آیا این عسل برای بیماران دیابتی مفید هست یا نیست نبایستی به میزان ساکارز عسل های طبیعی ( نه عسل های تغذیه ای و یا تقلبی ) توجه کنیم.
در مورد شاخص گلیسیمی عسل های ایران تا جایی که من اطلاع دارم دو تحقیق صورت گرفته است که مقاله رو ارسال خواهم کرد. همه این موراد و داده های علمی و پژوهش ها مشخص می کنه که عسل ها با این که یک ترکیب با درصد قندی بالا (حدود 80 درصد ) هستند اما به دلیل داشتن یکسری مواد از جمله پلی فنول ها و آنزیم ها می تواند به عنوان یک ماده قندی بسیار مناسب جایگزین سایر شیرین کننده ها از جمله شکر و مربا و شربت ذرت و .. شوند
همان طوری که صحبت شد در این بین عسل های طبیعی و حرارت ندیده Raw Honey ارجحیت دارند و می توانند برای بیماران دیابتی که قند خون شون کنترل شده است با پیشنهاد پزشک متخصص جایگزین سایر شیرین کنند ها شوند. بیماران دیابتی هم به مواد قندی برای کسب انرژی مورد نیاز روزانه نیازمند هستند و بهترین ماده قندی در این شرایط می تواند عسل طبیعی و حرارت ندیده و ترجیحا با گلوکوز کمتر (شاخص گلیسیمی پایین تر) باشد.
✅ نتیجه گیری نهایی :
بیماران دیابتی که دارای قند خون کنترل شده هستند می توانند با نظر پزشک متخصص شون!! نسبت به تهیه عسل های طبیعی، حرارت ندیده و ترجیحا عسل های دیررُس همچون عسل های اقاقیا - کنار - کوهستان - آویشن و ... اقدام کنند و حداکثر دو قاشق غذاخوری از این عسل در دو وعده صبح و شب مصرف نمایند.
منبع : استاد بهزاد رفاهی